Gedichten  van  JUANA  CASTRO
vertaald door Fa Claes


JUANA CASTRO werd in 1945 geboren te Villanueva de Córdoba (Spanje). Zij is professor-specialiste in de kinderopvoeding en sinds 1971 lid van de Real Academia de Córdoba de Ciencias, Bellas Letras y Nobles Artes. Als literair criticus heeft ze meegewerkt aan verschillende tijdschriften en dagbladen. Gedichten van haar werden vertaald in het Engels, Portugees, Tsjechisch, Catalaans en Frans. Ze schreef een twaalftal dichtbundels en was medevertaalster van een bloemlezing Italiaanse poëzie. Zowel haar poëtisch als haar educatief werk werd vaak onderscheiden. In 1995 bood Encarna Garzón García aan de universiteit van Córdoba een doctoraalscriptie aan over het werk van Juana Castro: Trayectoria poética de Juana Castro (1978-1992) waarvan het derde deel in 1996 werd uitgegeven onder de titel: Temática y pensamiento en la poesía de Juana Castro.
Sinds 1970 is ze actief begaan met culturele ondernemingen die belangstelling tonen voor de vrouw.
In het bekende Palacio de Viana in Córdaba zijn in de muren van de patio enkele versierde faiencetegels aangebracht met daarop telkens een gedicht over de Palacio. Op één van die tegels staan verzen van deze dichteres.
Van haar verscheen in 2005 de bundel Los cuerpos oscuros (2005) die over Alzheimer gaat. Juana Castro kent de ziekte van nabij, haar beide ouders zijn Alzheimerpatiënt. Zij zijn inmiddels overleden.




INANNA


Como la flor madura del magnolio
era alta y feliz. En el principio
sólo Ella existía. Húmeda y dulce, blanca,
se amaba en la sombría
saliva de las algas,
en los senos vallados de las trufas,
en los pubis suaves de los mirlos.
Dormía en las avenas
sobre lechos de estambres
y sus labios de abeja
entreabrían las vulvas
doradas de los lotos.
Acariciaba toda
la luz de las adelfas
y en los saurios azules
se bebía la savia
gloriosa de la luna.
Se abarcaba en los muslos
fragantes de los cedros
y pulsaba sus poros con el polen
indemne de las larvas.
¡Gloria y loor a Ella,
a su útero vivo de pistilos,
a su orquídea feraz y a su cintura!
Reverbere su gozo
en uvas y en estrellas,
en palomas y espigas,
porque es hermosa y grande,
oh la magnolia blanca. Sola!


      De: Narcisia, 1986




APOCALIPSIS


          El espíritu del Valle no muere jamás;
             se llama lo Misterioso Femenino.

                   Libro del Tao


Ella no es Pomona. Ni, como las Danaides,
una daga dorada oculta entre los senos.
Ella no es Calíope, aunque sea la voz y la belleza.
Y aunque, como las Náyades, ame fuentes y bosques,
no es Estigia, ni Dafne,
ni es la bella Afrodita
ni el sueño de los héroes.
Pero Ella ha nacido.
Como ananás fragante, se levanta
ungida de romero,
como custodia viva, derramando
cuatro copas dulcísimas:
Abrazo de la tierra,
música del aire,
luz violenta del fuego
y el almíbar del agua.
Ya no habrá nunca noche, porque Ella
se ha manifestado
con sus cuatro trompetas y su gloria.
Y así es la gran nueva, la alegría:
Porque Ella ha nacido
y esta es la señal, aleluya.
Que su gracia
sea con todos vosotros, aleluya.


      De: Narcisia, 1986





SENTIR EL PESO CÁLIDO...


Sentir el peso cálido.
Girar
previsora la vista, y saber
que no hay nadie.
Agacharse. Enrollar
el vestido, dejar en las rodillas
la mínima blancura
de la tela, su felpa
y el fruncido que abraza
la cintura y las ingles.

Mojar
con el chorro dorado,
tibio y dulce la tierra
tan reseca de agosto, el desamparo
sutil de las hormigas en la hollada
palidez de los henos.

Mezclar
su fragancia espumosa con el verde
vapor denso de mayo, sus alados
murmullos, la espantada
carrera de los grillos.

Y en invierno, elevar
un aliento de nube
caldeada, aspirando el helor
de hoja fría del aire.

Orinar
era un rito pequeño
de dulzura
en el campo.


      De: Fisterra, 1992




DESTIERRO


Yo no soy de esta tierra.
Era ya extranjera en la distancia
del vientre de mi madre
y todo, de los pies a la alcoba me anunciaba
destierro.
Busqué de las palmeras
mi voz entre sus signos
y perforé de hachones
encendidos la amarga
región del azabache. Yo no sé
qué vuelo de planetas torcería
mi suerte.
Sobre el mudo desvío, sé que voy,
como víbora en celo, persiguiendo
el rastro de mi exilio.

No encontrará mi alma su reposo
hasta que en ti penetre
y me amanezca
y ría.


      De: No temerás, 1994




CÁLIZ


Y ahora soy
tan igual a ti, madre,
que no me reconozco en el cristal
de este retrato tuyo tan presente.
Si supieras que todo
lo que de ti he odiado y maldecía
ahora en mí lo descubro
tan exacto y reciente como el cerco
de una piedra en el agua, repetida.
Vengo a verte de nuevo.
Tócame, pon mis dedos
aquí sobre tus llagas, y ábreme
esta rosa de espinas del costado.
Soy tan tuya que el mar
tu voz copia en mi voz para su canto.
Y me despierto, y en la hora vivo
tu misma inmensa sed, esa que siempre
en tus huesos vacíos
irremediable ardiera.
Yo no soy tu fantasma, quiero
crearte ahora en el filo
de quien te dio mi ser, resucitada.
De muerta a muerta dime:
¿Quién amamanta a quién, serpiente mía?


      De: No temerás 1994




DISYUNTIVA


La tentación se llama amor
o chocolate.
Es mala la adicción.
Sin paliativos.
Si algún médico, demonio o alquimista
supiera de mi mal
cosa sería
de andar toda la vida por curarme.
Pues tan sólo una droga,
con su cárcel
del olvido me salva de la otra.
Y así, una vez más, es el conflicto:
O me come el amor,
o me muero esta noche de bombones.


      De: Alada mía, 1996




PAÑUELOS


En un golpe de aire los papeles
han salido volando, y esparcen por el suelo
su forma de blancura.
Campo seco, sembrado
de rectángulos tersos,
limpias lenguas de sombra.

-Mis pañuelos son otros. De batista y de lino,
descansan sobre el pasto -sus vainicas aladas-
y a mis manos reciben
su perfección de agua.

Escritura caída.
Pañuelos
y pañuelos,
vida mía, palabra.


      De: Del color de los ríos, 2000




LOTÓFAGOS

            Amsterdam 1998


A mediodía, por el aire, pasa
el ángel mudo de los inmigrantes. Todo
se alza y es un vaho
de pan recién cocido con aroma
de flores. En los barrios, los tranvías,
las ventanas y el metro, cada inmigrante compra
su flor de cada día y una
ración de pan. Pan moreno, pan alto,
pan blanco, pan rubio, de centeno o del sur.
Cada inmigrante huele
su pan de cada día mientras muerde, una a una
las irisadas migas
de su ración de flor.


      De: El extranjero, 2000




PENÉLOPE

            Kabul


Pajarillo enjaulado, me han quitado los ojos
y tengo una cuadrícula
calcada sobre el mundo.
Ni mi propio sudor me pertenece.
Espera en la antesala, me dicen, y entrelazo
mis manos mientras cubro de envidia
las cabras que en el monte ramonean.
Ciega de historia y lino
me pierdo entre las sombras
y a tientas voy contando
la luz del mediodía.
Noche mía del fardo
que sin luces me arroja
la esperanza del tiempo
engastado en la letra. Noche mía, mi luz
cuadriculada en negro, cómo pesa
mi manto y su bordado, cuánto tarda
la paz negra del cielo, cuánto tarda.


      De: El extranjero, 2000




OCÉANOS


Con ellos oigo el mar.
Oigo el mar y visito los huecos
de la sombra en sus labios.
(Pero no sé si tienen labios).

Son grandes y son lentos como dos
proboscidios. Se caen
cada día cien veces de su tierna rodilla
zamba. Yo les doy
de beber, les unto
de pomada y de aceite
la piel roja del coxis
y a las doce los pongo en el balcón.

Habla y habla y habla el uno sin parar
una lengua de trapo
y de esponja
y de agua,
mientras el otro -la otra-
se atora con su propia campanilla.

Y el mar entra y sale,
va desde su cuarto a la cocina,
y a mí me humedece
de color gris acero las muñecas.

Cuando brota la luna
yo rehago dos nidos con bufandas
y leche y baberolas
y me siento a escuchar.

Y el mar bate despacio
-muy
despacio-
en sus vientres de tierra.


      De: Los cuerpos oscuros 2006




LOS ENCERRADOS


Los atrancados. Los encerrados vivos.
Oscurecidos, aherrojados en el último cuerpo
de la casa, se consumen y hablan.
Corre la muerte afuera.
Hablan con el televisor y con sus muertos.
Olvidan los plazos del futuro
igual que olvidan hoy
qué cosas les dolieron ayer tarde.
No abren las ventanas
porque no entren el sol ni los ladrones,
y el cielo está techado de uralita,
y no quieren saber a cuántos años
se murieron su madre ni su padre.
Por olvidar, olvidan enfadarse, se tragan
las horas, el caldo, las pastillas, y arrastran
su nombre y sus dos pies como un misterio.
Y leen y releen, una vez y otra vez,
tercos como funambulistas,
la cuenta de la luz, el testamento,
la invitación de boda de una sobrina nieta

-Anda, padre, hay que andar.
Y se levanta, y sale, y anda, porque su hija
le ha dicho que hay que andar cada día
si no quiere oxidarse.
Mientras madre, para no ver el filo,
para no ver la muerte,
olvida que hoy es miércoles, olvida que es agosto.
Olvida que ha vivido.
Y se afana, y trajina, y se ríe y se ríe.

-Cómo voy a tener yo ochenta años.


      De: Los cuerpos oscuros 2006




VIGÍA


Bajo el cerco de luz, escupidera en mano,
repicáis aún más lejos,
perdidos en la barca
de la orilla y la cama.

Soy ave carroñera:
os vigilo en la noche
a cientos de retinas,
vidrieras estas alas
de murciélago herido por los golpes.

A coraza mi sueño: con vosotros expira.
Color de rosa y palo se esculpe vuestra boca
al calor de esta noche,
y me muero de espanto
porque sé que estáis solos,
porque rugen gaviotas de sofoco en el pecho
y hay gorriones sin lengua
estrellándose ciegos en la luna
de nieve del armario.

Vampiros, el arroyo
revienta y llega al hueco
corazón de las sábanas.

Arroyo y la cuchilla, sangre vuestra
para el dique del aire
que contra el suelo rema.
Aún calientes, respiro.
Toda la casa en calma.
Ya podéis levantaros: otra vez
amanece.


      De: Los cuerpos oscuros 2006




CANTILENA


Ella se ríe como los niños tontos.
Si le preguntas si cantó hoy el pájaro,
se ríe,
y si le dices que no corte el tapete,
también ríe.

Con su cara de luna y su sigilo
se embarca en los papeles y se pierde,
y tengo que llevarla de la mano
como si el piso fuera un laberinto.

Y nunca sabe si se llama Antonia,
o María Petra o Carmen,
ni si es domingo o martes,
y a veces se queda suspendida
a medio movimiento, tal si un yelo frío
le congelara el músculo o el juicio.

Pero, de tarde en tarde,
atisbo en su mudez una campana,
la sombra de otro tiempo que cercana cruzase
un pliegue de su risa o de su olvido.


      De: Los cuerpos oscuros 2006




LOS OTROS


Imagínate un manco. Alguien pone
con cuchara de fuerza
sopa helada en su boca
o le pican zorzales
un hilillo de sangre
sin piedad por el pecho.

Imagínate un cojo. Como a un saco
de piedras o cristales lo transportan
de la noche a la silla,
desde un sol extraviado hasta la música
o del pozal al frío.

Imagínate un mudo. Nadie sabe
deslizar por su curva la exacta mecedora,
ni dar con las estrías
de ese largo dolor de los deseos.

Imagínate un topo. Pero un topo
paralítico y negro, enjambre terminado
en su pudor de frío.

Ese topo que es ciego,
y cojo, y manco, y mudo.
Ese topo atrapado
que muere cada día
en los brazos, el juicio, la mirada,
la ilusión y hasta el beso
terrible de los otros.


      De: Los cuerpos oscuros 2006




ERA UNA VEZ

          A Encarna Garzón y a Mercedes Palomo


Por el camino de los alambres caía la luna llena.
La luna llena caía en las encinas
y ella andaba sola con su gato Toribio.
La ciudad estaba lejos y el pueblo estaba lejos,
y ella iba en el campo
sola y sola en la sombra de la noche de marzo.

Esto era un cortijo, y una mujer, y un gato,
y la luna brillando sola sola en el sueño.
-Cuando seas mayor recorrerás el mundo.

Cuando yo sea mayor.
Por eso llego ahora al cortijo y me siento
en la noche de marzo más sola que la una,
y sé que tengo sueño, y sé que ya he vivido,
y el silencio se escucha como cae la luna
en el camino largo de alambres y de polvo.

-No eres más que una niña.
Tú eres una niña fantasiosa que duerme,
porque quiere dormirse de pie como los gatos.

Era marzo y la noche, y había una mujer
sola sola viniendo
de la mano de un gato que llamaba Toribio.

Yo ya no la conozco.

Sólo sé que la veo
cerrando las ventanas
como quien cierra un libro
perfecto y acabado, y hablándole a su gato
como al tonto Toribio.

Sola sola en la noche silenciosa de marzo.

Ella siempre reía.
Ella duerme en un campo
que es otro y es el mismo.
Ella tiende su cuerpo, y su gato Toribio
se adormece en silencio.

Y está la luna llena dando luz al cortijo.


      De: Los cuerpos oscuros 2006






INANNA


Zoals de rijpe bloem van de magnolia
was ze groot en gelukkig. In het begin
bestond alleen Zij. Wit, vochtig en zacht,
had ze zich lief in het sombere
speeksel van de algen,
in de omheinde holten van de truffels,
in de zachte pubis van de merels.
Ze sliep in de havervelden
op bedden van meeldraden
en haar bijenlippen
openden, op een kier, de gouden
vulva's van de lotusbloemen.
Ze streelde al het
licht van de oleanders
en in de blauwe sauriërs
dronk ze het heerlijke
sap van de maan.
Ze omvatte zich in de geurige
dijen van de ceders
en betokkelde haar poriën met het
onbeschadigde stuifmeel van de larven.
Glorie en lof aan Haar,
aan haar baarmoeder levendig van stampers,
aan haar vruchtbare orchidee en aan haar taille!
Laat haar genot uitschijnen
in druiven en in sterren,
in duiven en korenaren,
want ze is prachtig en groot,
o de witte magnolia. Alleen!







APOCALYPS


             De geest van de vallei sterft nooit;
             hij heet het Mysterieus Vrouwelijke.

                   Het boek van het Tao


Zij is Pomona niet. Evenmin, als de Danaïden,
een vergulde tussen de borsten verborgen dolk.
Zij is Caliope niet, al is zij de stem en de schoonheid.
En hoewel ze, zoals de Najaden, bronnen en bossen liefheeft
is ze Estigia niet, niet Dafne,
niet de mooie Afrodite
noch de droom van de helden.
Maar zij is geboren.
Gelijk geurige ananas rijst ze op
gezalfd met rozemarijn
als levende processiemonstrans, en giet
vier van de zoetste glazen uit:
Omarming van de aarde,
muziek van de lucht,
gewelddadig licht van het vuur
en de siroop van het water.
Nooit zal er nog nacht zijn, want Zij
heeft zich vertoond
met haar vier trompetten en haar glorie.
En zo is het grote nieuws, de vreugde:
Want Zij werd geboren
en dit is het teken, alleluja.
Haar genade
zij met u allen, alleluja.








DE WARME DRUK VOELEN...


De warme druk voelen.
Voorzichtig
rondkijken, en weten
dat er niemand is.
Neerhurken. Je jurk
oprollen, aan je knieën
de minste blankheid overlaten
van de stof, zijn pluche
en plooitjes die de taille
en de liezen omsluiten.

Lauw en zacht
met de gouden straal
de zo droge aarde van augustus,
de subtiele hulpeloosheid van de mieren
in de geschonden bleekheid van de hooispijlen
bevochtigen.

Met de groene dichte damp van mei,
met zijn gevleugeld gemurmel,
met de verschrikte wedloop van de krekels
zijn schuimende geur
vermengen.

En in de winter, bij het inademen
van de intense kou van vers luchtblad,
een ademtocht opgewarmde wolk
doen oprijzen.

In het veld
urineren was
een klein ritueel
van hartelijkheid.







VERBANNING


Ik ben niet van deze aarde.
Ik was al vreemdelinge bij de verwijdering
uit de buik van mijn moeder
en alles, van mijn voeten tot het bed, kondigde mij
verbanning aan.
Ik zocht van de palmbomen
mijn stem tussen hun tekens
en doorboorde met ontstoken
toortsen het bittere
gebied van het git. Ik weet niet
welke vlucht van planeten mijn lot
zou verdraaien.
Op de woordloze wegomlegging weet ik dat ik ga
gelijk een bronstige slang, altijd voort
in het spoor van mijn ballingschap.

Mijn ziel zal haar rust niet vinden
tot ze in jou doordringt
en ik aan het licht kom
en lach.







KELK


En nu ben ik
zodanig aan je gelijk, moeder,
dat ik me niet herken in het glas
van deze zo aanwezige tekening van je.
Als je maar wist dat ik alles
wat ik van je heb gehaat en vervloekt
nu in mij ontdek
even exact en recent als de kring
van een steen in het water, herhaald.
Pas zag ik je opnieuw.
Raak me aan, leg mijn vingers
hier op je wonden, en open mij
die doornenroos van je flank.
Ik ben zozeer van jou dat de zee
voor haar gezang jouw stem in mijn stem kopieert.
En ik word wakker, en in de tijd beleef ik
jouw zelfde peilloze dorst, degene die altijd
in jouw holle gebeente
onherroepelijk brandde.
Ik ben je schim niet, ik wil
je scheppen nu op het scherp
van wie jou, herrezen, mijn wezen gaf.
Van dode tot dode zeg me:
Wie zoogt wie, serpent van me?







DILEMMA


De verleiding heet liefde
of chocolade.
Verslaving is slecht.
Zonder vervangmiddelen.
Als enig arts, duivel of alchimist
mijn kwaal kende
dan was het zaak
om mij mijn leven lang te laten behandelen.
Want alleen een drogeermiddel
met zijn gevangenis
van vergetelheid redt mij van het andere.
En bijgevolg, nog maar eens, is het conflict:
Ofwel verteert de liefde mij,
of ik sterf deze nacht van de pralines.







ZAKDOEKEN


Bij een windvlaag gingen
de papieren vliegen, en ze strooien over de vloer
hun vorm van blankheid rond.
Droog veld bezaaid
met heldere rechthoeken,
zuivere schaduwtongen.

- Mijn zakdoeken zijn anders. Van batist of linnen
liggen zij op de weide - hun zoomsteek gevleugeld -
en van mijn handen ontvangen zij
hun volmaaktheid van water.

Gevallen schriftuur.
Zakdoeken
en zakdoeken,
mijn leven, woord.







DE LOTUSETERS

             Amsterdam 1998


Om twaalf uur 's middags komt de spraakloze engel
van de immigranten door de lucht voorbij. Alles
rijst op en is damp
van vers gebakken brood met aroom
van bloemen. In de wijken, op de trams,
aan de ramen en in de metro koopt elke immigrant
zijn bloem van elke dag en een
portie brood. Bruin brood, hoog brood,
wit brood, blond brood, van rogge of uit het zuiden.
Elke immigrant ruikt
zijn brood van elke dag terwijl hij bijt, één voor één
op de regenboogkleurige kruimels bijt
van zijn portie bloem.







PENELOPE

             Kaboel


Mij, gekooid vogeltje, hebben ze de ogen uitgestoken
en mij blijft een geruit patroon
op de wereld gekopieerd.
Zelfs mijn eigen zweet behoort mij niet toe.
Wacht in het voorvertrek, zeggen ze, en ik verstrengel
mijn handen terwijl ik de geiten benijd
die op de berg de topjes van de takken bijten.
Verblind door geschiedenis en lijnwaad
verdwaal ik tussen de schimmen
en ik loop op de tast
het licht van het middaguur te tellen.
Mijn nacht van last
die zonder verlichting mij de hoop
ontneemt van de tijd
vastgezet in geschrift. Mijn nacht, mijn licht
in zwart geruit, hoe weegt
mijn mantel en zijn borduurwerk, hoe lang nog
blijft de zwarte vrede van de hemel uit, hoe lang nog.







OCEANEN


Met hen hoor ik de zee.
Ik hoor de zee en bezoek de holten
van de schaduw op hun lippen.
(Maar ik weet niet of ze lippen hebben).

Ze zijn groot en ze zijn langzaam gelijk twee
slurfdieren. Ze vallen
elke dag honderd keer door hun weke
x-been-knie. Ik geef ze
te drinken, smeer de rode huid
van hun stuitbeen in
met pommade en olie
en om twaalf uur zet ik ze op het balkon.

De één praat en praat en praat zonder ophouden
een taal van vod
en van spons
en van water,
terwijl de ander - de andere -
zich onderbreekt met haar eigen huig.

En de zee komt binnen en gaat weg,
ze gaat van hun kamer naar de keuken
en mij maakt ze met staalgrijze kleur
mijn polsen nat.

Als de maan opkomt
hermaak ik twee nesten met sjaals
en melk en slabbetjes
en ik ga zitten luisteren.

En de zee beukt langzaam
- heel
langzaam -
tegen hun buiken van zand.







DE OPGEBORGENEN


De gegrendelden. De levend opgeborgenen.
In de war geraakt, vastgeketend in het achterste deel
van het huis, worden ze verteerd en praten.
Buiten loopt de dood.
Ze praten tegen het televisietoestel en tegen hun doden.
Ze vergeten de toekomsttermijnen
zoals ze vandaag vergeten
welke dingen hen gisteren pijn deden.
De ramen openen ze niet
om zon en dieven niet binnen te laten,
en de hemel heeft een dak van asbestcement,
en ze willen niet weten op welke leeftijd
hun moeder of hun vader is gestorven.
En vergeten! Ze vergeten zich boos te maken, ze slikken
de uren, de bouillon, de pilletjes, en ze slepen hun naam
en hun twee voeten mee als een geheim.
En ze lezen en herlezen, keer op keer,
hardnekkig als koorddansers,
de lichtrekening, het testament,
de huwelijksuitnodiging van een achternicht.

- Stappen, vader, je moet stappen.
En hij staat op en gaat buiten en stapt omdat zijn dochter
hem heeft gezegd dat hij elke dag moet stappen
als hij niet wil roesten.
Terwijl moeder, om het scherp niet te zien,
om de dood niet te zien,
vergeet dat het vandaag woensdag is, vergeet dat het augustus is.
Ze vergeet dat ze heeft geleefd.
En ze zwoegt, en is in de weer, en ze lacht en ze lacht.

- Zo zie je maar dat ik tachtig jaar word.







UITKIJK


Onder de lichtkring, de spuwbak in de hand,
luiden jullie de klok nog verder weg,
in het bootje weggedreven
van de oever en van het bed.

Ik ben een krengen etende vogel:
ik houd jullie in 't oog 's nachts
met honderden retina's,
glazen wanden deze vleugels
van door stoten gewonde vleermuis.

Mijn droom met kuras: met jullie sterft hij uit.
Met de kleur van roze en bleek staat jullie mond
gebeiteld bij de warmte van deze avond,
en ik sterf van schrik
omdat ik weet dat jullie alleen zijn,
omdat meeuwen van benauwdheid kreunen in je borst
en er zijn mussen zonder tong
zich blind te pletter aan het vliegen in de
sneeuwspiegel van de kast.

Vampieren, de beek
ontploft en komt tot aan het weke
hart van de lakens.

Beek en het lemmet, jullie bloed
voor de luchtdijk
die naar de vloer roeit.
Nog warm jullie, ik haal opgelucht adem.
Het hele huis in rust.
Jullie mogen al opstaan: het wordt
opnieuw morgen.







CANTILENE


Ze lacht gelijk zwakzinnige kinderen.
Als je haar vraagt of de vogel zong vandaag
lacht ze
en als je haar zegt dat ze het kleedje niet mag stukknippen
lacht ze ook.

Met haar maangezicht en haar heimelijkheid
gaat ze scheep in haar papieren en dwaalt af,
en ik moet haar bij de hand meevoeren
alsof het appartement een doolhof was.

En ze weet nooit of ze Antonia heet
of Maria Petra of Carmen,
en niet of het zondag of dinsdag is,
en soms blijft ze midden in een
beweging hangen alsof vrieskou
haar spieren of haar oordeelsvermogen bevroor.

Maar van tijd tot tijd
meen ik een klok te horen in haar zwijgen,
de schaduw van een andere tijd die van dichtbij
een plooi van haar lach of van haar vergetelheid doorkruist.







DE ANDEREN


Verbeeld je een eenarmige. Iemand
drijft met geweld
ijskoude soep in zijn mond
of hem pikken lijsters
onbarmhartig een straaltje
bloed uit zijn borst.

Verbeeld je een manke. Gelijk een zak
stenen of glas voeren ze hem
van de nacht naar zijn stoel,
van een zoekgeraakte zon tot aan de muziek
of van de waterput naar de kou.

Verbeeld je een stomme. Niemand krijgt het gedaan om
de exacte schommelstoel langs zijn curve te laten glijden,
of om de striemen te vinden
van dit lange leed van zijn wensen.

Verbeeld je een mol. Maar een verlamde
en zwarte mol, een voltooide bijenzwerm
in zijn preutsheid van kou.

Die mol, die blind is,
en mank, en eenarmig en stom.
Die gestrikte mol
die elke dag sterft
in de armen, het oordeel, de blik,
de verwachting en zelfs de verschrikkelijke
zoen van de anderen.







ER WAS EENS

           Voor Encarna Garzón en voor Mercedes Palomo


Over de weg met de draadafsluiting viel de volle maan.
De volle maan viel op de steeneiken
en zij liep alleen met haar kat Toribio.
De stad was ver en het dorp was ver
en zij liep door het veld
alleen en alleen in de schaduw van de maartnacht.

Dat was een hoeve en een vrouw en een kat
en de schijnende maan alleen alleen in de droom.
- Als je volwassen zult zijn zul je de wereld afreizen.

Als ik volwassen zal zijn.
Daarom kom ik nu naar de hoeve en voel ik me
eenzamer dan de één in de maartnacht,
en ik weet dat ik slaap heb, en weet dat ik al heb geleefd,
en de stilte hoor je zoals het maanlicht valt
op de lange weg met draadafsluiting en met stof.

- Je bent niet meer dan een kleine meid.
Je bent een fantasierijke kleine meid die slaapt,
want je wil graag gelijk de katten rechtop slapen.

Het was maart en nacht en er was een vrouw
alleen alleen aan het komen
begeleid door een kat die ze Toribio noemde.

Ik ken haar zelfs niet.

Ik weet alleen dat ik haar
de ramen zie sluiten
zoals iemand een volmaakt en
voltooid boek sluit en haar zie praten tegen haar kat
zoals tegen de gek Toribio.

Alleen alleen in de zwijgzame maartnacht.

Zij lachte altijd.
Zij slaapt in een veld
dat anders is en hetzelfde.
Zij strekt haar lichaam, en haar kat Toribio
valt stilletjes in slaap.

En de volle maan schijnt aldoor op de hoeve.




Terug naar Index